Rodzaje transportu w maszynach do szycia

Artykuł ten jest częścią cyklu ABC maszyn przemysłowych.

W ostatnim artykule z serii ABC maszyn przemysłowych opowiadałam o podziale stębnówek ze względu na rodzaj szytego materiału. Tym razem opiszę, jakie rodzaje transportu występują w tego typu maszynach.

Pojedynczy, podwójny, a może potrójny transport? Czy wiesz, co te terminy oznaczają i czym się różnią?

Podział maszyn ze względu na rodzaj transportu

Maszyny z pojedynczym transportem (ząbkowym)

Najpopularniejszym i najtańszym typem maszyn są stębnówki z pojedynczym transportem ząbkowym. Ten rodzaj transportu na pewno doskonale znasz, bo występuje on również w maszynach wieloczynnościowych.

Transport ząbkowy oznacza, że materiał przesuwany jest przy pomocy ząbków transportera, wysuwających się ponad płytkę ściegową. Ząbki przeciągają materiał do tyłu, a następnie chowają się pod płytkę ściegową i ponownie wychodzą z przodu, by przesunąć materiał o kolejny odcinek. Ich ruch jest oczywiście ściśle powiązany z ruchem (wkłuciami) igły.

Nie jest to transport idealny. Trzeba pamiętać, że ząbki ciągną głównie dolną warstwę materiału. Pozostałe warstwy są przesuwane dzięki dociskowi stopki. Natomiast sama stopka nie pozostaje neutralna w tym równaniu. Stawia ona opór materiałowi podczas szycia, przez co często górna warstwa przesuwa się wolniej niż ta spodnia, co znowu powoduje rozjechanie się zszywanych elementów. Chyba każdy z nas nie raz doświadczył tego zjawiska 🙂 Dlatego w tym rodzaju transportu bardzo dużo zależy od szytych materiałów i umiejętności operatora.

Jako ciekawostkę dodam, że są maszyny, które produkuje się z pojedynczym transportem, ale stopkowym, nie ząbkowym.

Maszyny z podwójnym transportem

Ten typ dzieli się dodatkowo na 2 podtypy:
Maszyny z transportem ząbkowo – igłowym – w tym typie, poza ząbkami transportera, przesuwa się także igła (czyli poza ruchem góra-dół, igła pracuje także w kierunku przód-tył). W momencie, gdy ząbki przesuwają materiał do tyłu, igła jest wbita w warstwy i przesuwa się razem z nimi, co minimalizuje ryzyko przesunięć przy zszywaniu elementów.

Nie mam doświadczenia z tym typem maszyn, ale z tego co rozumiem, pomaga on głównie w transporcie materiałów śliskich, wymagających, gdzie występuje duże ryzyko przesunięć pomiędzy poszczególnymi warstwami materiału. Tego typu maszyny występują zarówno w wersji do lżejszych, jak i cięższych materiałów.

Maszyny z transportem ząbkowo – stopkowym – to maszyny, które poza standardowym transportem ząbkowym mają również kroczącą stopkę. Stopka złożona jest z 2 części (wewnętrznej i zewnętrznej), gdy jedna część przytrzymuje materiał, druga jest w powietrzu i na odwrót. Stopka wewnętrzna i ząbki poruszają się w takim samym tempie, razem ściskając materiał od góry i dołu, i równo przesuwają go do tyłu. Taki transport jest odpowiedni do szycia wielu warstw, pikowania, do szycia problematycznych materiałów (np. ekoskór) oraz do materiałów ciężkich. Transport stopkowy bywa lekko problematyczny – zdarza się, że mocny docisk stopki uszkadza powierzchnię ekoskóry czy skóry, albo zostawia na niej ślady, ale dla każdego problemu znajdą się rozwiązania 🙂

Maszyny z potrójnym transportem

Te maszyny łączą w sobie wszystko, co najlepsze, czyli ruszające się ząbki, igłę oraz kroczącą stopkę. Taki transport można znaleźć w maszynach do ciężkiego szycia, przeznaczonych do prac kaletniczych, tapicerskich, rymarskich itp. Warto jednak pamiętać, że są to troszkę bardziej specjalistyczne maszyny niż takie z transportem ząbkowym. Ich zakres zastosowania, chociażby ze względu na ilość dostępnych stopek, będzie minimalnie mniejszy. Sam sposób pracy maszyny i podawania materiału również wymaga przyzwyczajenia.

Z tego co się orientuję nie ma ogromnych różnic podczas szycia na maszynie z potrójnym transportem, a podwójnym transportem z kroczącą stopką. Chociaż zapewne znajdą się sytuacje czy materiały, na których różnica ta będzie odczuwalna.

* Na zdjęciu przedstawiona jest maszyna cylindryczna z potrójnym transportem. Tutaj wypada dodać, że tego typu maszyny często mają specyficzną odmianę potrójnego transportu, ale o tym opowiem przy innej okazji 🙂

A tak prezentuje się transport ząbkowy i potrójny w akcji:

Inne

Wymienione w poprzednich sekcjach 4 typy transportu są najczęściej spotykane, ale warto wspomnieć także o 2 dodatkowych opcjach.

Maszyny z transportem rolkowym (rolfus) – taki transport zazwyczaj występuje w maszynach słupkowych, ale w stębnówkach można zamontować jego pochodną*.

Maszyny z transportem rolkowym mają zamocowane 2 rolki – jedną zamiast ząbków transportera, drugą zamiast stopki. Najczęściej też w maszynach z takim transportem dodatkowo występuje transport igłowy.

Jest to typ transportu, ułatwiający dostanie się w ciasne zakamarki oraz szycie po ostrych łukach. Często wykorzystywany jest przy szyciu drobnych elementów tapicerki czy przy szyciu obuwia.

* W przypadku mocowania transportu rolkowego w stębnówkach, na dole zamiast rolki wstawiane są wąskie ząbki, dopasowane szerokością do górnej rolki.

Maszyny z transportem dyferencjalnym / różnicowym – taki transport spotykany jest najczęściej w owerlokach, ale istnieją także stębnówki z takim transportem. Wykorzystywany jest on zazwyczaj w kilku sytuacjach:

• przy szyciu materiałów elastycznych, by uniknąć ich rozciągnięcia,
• przy wdawaniu materiału (np. w tzw. rękawówkach, czyli maszynach przeznaczonych do wszywania rękawów)
• gdy chcemy równomiernie zmarszczyć materiał, albo odwrotnie, uniknąć powstawania marszczenia przy materiałach wybitnie na to podatnych.

W kolejnym artykule o maszynach przemysłowych omówię kilka dodatkowych parametrów stębnówek, o których warto wiedzieć, wybierając maszynę do pracowni. A tymczasem daj znać w komentarzu, czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny!

Artykuły z serii ABC maszyn przemysłowych:

• Wstęp
• Lekkie, średnie, ciężkie – podział maszyn ze względu na rodzaj szytego materiału
• Rodzaje transportu w maszynach do szycia
• Trochę maszynowego żargonu – terminy, które warto znać
• Zakup maszyny przemysłowej – o czym warto pamiętać